Koujalagi Ningavva

PËd®V ¤AUÀªÀÄä¼À ªÀA±À¸ÀÜgÀ PÀµÀÖzÀ §zÀÄPÀÄ

ªÀĺÉñÀ ªÀÄ£ÀßAiÀÄå£ÀªÀgÀªÀÄoÀ

²æÃPÀȵÀÚ ¥ÁjeÁvÀ ¥ÀæzÀ±Àð£ÀzÀ°è zsÀȪÀvÁgÉAiÀiÁV ¨É¼ÀVzÀ, ¥ÀæxÀªÀÄ gÀAUÀ¨sÀÆ«Ä PÀ¯Á«zÉAiÀiÁV d£À¦æAiÀÄvÉ ¸Á¢ü¹zÀ PËd®V ¤AUÀªÀÄä¼À ªÀA±À¸ÀÜgÀÄ PÀ¼ÉzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ªÀµÀðUÀ½AzÀ CvÀAvÀæ ¹ÜwAiÀÄ°è §zÀÄPÀÄ £ÀqɸÀÄwÛzÁÝgÉ.

¤AUÀªÀÄä¼À zÀvÀÄÛ ¥ÀÄwæ ®QëöäèÁ¬ÄAiÀÄ QjAiÀÄ ¥ÀÄvÀæ ªÀĺÁzÉêÀ¥Àà£À ªÀÄUÀ(¤AUÀ¥Àà)£À ¥Àwß PÀªÀÄ®ªÀé ªÀĺÁ°AUÀ¥ÀÄgÀ ¥ÀlÖtzÀ §¸ÀªÀ£ÀUÀgÀzÀ ¨ÁrUÉ ªÀÄ£ÉAiÉÆAzÀgÀ°è ªÁ¹¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. ¤AUÀªÀÄä 1870 gÀ°è ºÀÄlÄÖ ºÁQzÀ ²æÃPÀȵÀÚ ¥ÁjeÁvÀ PÀA¥À¤ ªÀĺÁ°AUÀ¥ÀÄgÀzÀ°è EA¢UÀÆ EzÉ. PÀªÀÄ®ªÀé PËd®VAiÀĪÀgÀÄ §ºÀ¼À PÀµÀÖ¢AzÀ¯Éà F PÀA¥À¤AiÀÄ£ÀÄß G½¹PÉÆAqÀÄ §A¢zÁÝgÉ. FUÀ®Æ EzÀPÉÌ `¢.PËd®V ¤AUÀªÀÄä ¥ÁjeÁvÀ PÀA¥À¤ JA§ ºÉ¸ÀgÀÄ EzÉ. PËd®V ¤AUÀªÀÄä¼À ¥ÁjeÁvÀ PÀA¥À¤AiÀÄ£ÀÄß ªÀĺÁ°AUÀ¥ÀÄgÀzÀ°è EªÀwÛUÀÆ G½¹PÉÆAqÀ §AzÀ ºÉUÀνPÉ PÀªÀÄ®ªÀÄä£ÀªÀgÀzÀÄ.

£ÀªÀÄä ¥Àj¹Üw ¨sÁ¼À PÉnÖzÉ, DzÀgÀÆ ªÀµÀðPÉÌ D¬Ä ºÉ¸Àj¯É PÀ¯Á«zÀgÀß PÀÆr¸ÉÆÌAqÀÄ DmÁ Dr¹Ûä. £ÀªÀÄäzÀÄ JgÀqÀÄ ºÉÆwÛ£À HlPÀÆÌ vÉÆAzÉæAiÀiÁVzÉ. ªÀiÁrzÀ ¸Á®PÉÌ EªÀvÀÄÛ ¤AUÀªÁé¬Ä ªÀÄ£É PÀ¼ÉÆÌAqÉë JAzÀÄ PÀªÀÄ®ªÀé ºÉüÀÄvÁÛgÉ. EªÀgÀÄ vÁªÀÅ ªÀiÁrzÀ ¸Á®PÉÌ ZÁjwæPÀ ªÀĺÀvÀévÉ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆArzÀÝ PËd®V ¤AUÀªÀÄä£ÀªÀgÀ ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁgÁl ªÀiÁr ¨ÁrUÉ ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è ªÁ¸ÀªÁVzÁÝgÉ. PÀªÀÄ®ªÀéjUÉ E§âgÀÄ ªÀÄPÀ̼ÀÄ.

M§â ªÀĺÁzÉêÀ, E£ÉÆߧ⠫µÀÄÚ. »jAiÀĪÀ£ÁzÀ ªÀĺÁzÉêÀ «PÀ®ZÉÃvÀ£À. PÀnÖUÉ CqÉÖAiÀÄ°è PÉ®¸À ¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÁÝ£É. DzÀgÀÆ vÁ¼À ¨Áj¸ÀĪÀ°è ¤µÁÖvÀ£ÁVzÁÝ£É. aPÀ̪À «µÀÄÚ SÁ¸ÀV ªÁºÀ£ÀUÀ¼À ZÁ®PÀ£ÁV PÉ®¸À ªÀiÁrPÉÆArzÁÝ£É. E§âgÀÆ «ªÁ»vÀgÀÄ.

¤AUÀªÀÄä ºÀÄlÄÖ ºÁQzÀÝ PÀA¥À¤AiÀÄ£ÀÄß CªÀ¼À PÁ¯Á£ÀAvÀgÀ zÀvÀÄÛ ¥ÀÄwæ ®QëöäèÁ¬ÄAiÀÄ ¥ÀÄvÀæ ªÀĺÁzÉêÀ¥Àà 30 ªÀµÀð PÀA¥À¤ £ÀqɹzÀgÀÄ. EªÀgÀ vÀzÀ£ÀAvÀgÀ EªÀjVAvÀ®Æ »jAiÀļÁzÀ ¸ÀºÉÆÃzÀj ZÀAzÀæªÀé PÀA¥À¤ ªÀÄÄ£ÀßqɹzÀgÀÄ. £ÀAvÀgÀ ¤AUÀ¥Àà PËd®VAiÀĪÀgÀÄ PÀA¥À¤ ªÀÄÄAzÀĪÀgɹzÀgÀÄ. PÀªÀÄ®ªÀégÀ ¥Àw ¤AUÀ¥Àà PËd®VAiÀĪÀgÀÄ vÁ£ÀÄ wÃjPÉÆAqÀ ªÉÄÃ¯É PÀA¥À¤ £ÀqɸÉÆÌAqÀÄ ºÉÆÃUÉâÃPÀÄ JAzÀÄ ªÀZÀ£À ¥ÀqÉ¢zÀÝjAzÀ C¤ªÁAiÀÄðªÁV PÀªÀÄ®ªÀé ²æÃPÀȵÀÚ ¥ÁjeÁvÀPÉÌ `JAnæ' PÉÆqÀ¨ÉÃPÁ¬ÄvÀÄ. »ÃUÁV PÀªÀÄ®ªÀé vÀªÀÄä ªÀA±À¥ÁgÀA¥ÀgɬÄAzÀ, »jAiÀÄjAzÀ §¼ÀĪÀ½AiÀiÁV §AzÀ F PÀA¥À¤AiÀÄ£ÀÄß eÉÆÃ¥Á£ÀªÁV E°èAiÀĪÀgÉUÀÆ PÁ¥ÁrPÉÆAqÀÄ §A¢zÁÝgÉ. gÀÄQäÃtÂ, ¸ÀvÀå¨sÁªÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆgÀªÀAf ¥ÁvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤¨sÁ¬Ä¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. ¥Àæw ªÀµÀð ªÀĺÁ°AUÉñÀégÀ eÁvÉæAiÀÄ°è PÀA¥À¤ ªÀw¬ÄAzÀ ¥ÁjeÁvÀ ¥ÀæzÀ±Àð£À £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ.

«PÀ®ZÉÃvÀ£À ªÀĺÁzÉêÀ vÁ¼À ºÁPÀÄvÁÛ PÀA¥À¤AiÀÄ°è ¸ÉÃªÉ ¸À°è¸ÀÄwÛzÁÝ£É. DvÀ£À PÉÊAiÀÄ°è ªÀÄÆgÀÄ ¨ÉgÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ«zÀÝgÀÆ vÁ¼À ºÁPÀĪÀ ªÉÃ¼É `«PÀ®ZÉÃvÀ£À' JAzÀÄ AiÀiÁgÀÆ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁgÀgÀÄ. DvÀ C¥Ààl PÀ¯Á«zÀ.

PËd®VAiÀÄ°è ¤AUÀªÀÄä ¥ÀæwªÀµÀð ºÀ£ÀĪÀÄAvÀzÉêÀgÀ NPÀĽAiÀÄ ¢£À §AzÀÄ ¥ÁjeÁvÀªÁqÀÄwÛzÀÝ eÁUÀzÀ°è FUÀ gÀAUÀªÀÄA¢gÀ ¤ªÀiÁðtUÉÆArzÉ. ±Á¸ÀPÀ ¹zÀÄÝ ¸ÀªÀ¢AiÀĪÀgÀÄ ªÀĺÁ°AUÀ¥ÀÄgÀzÀ°è 10 ®PÀë gÀÆ. ªÉZÀÑzÀ°è PËd®V ¤AUÀªÀÄä ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¨sÀªÀ£À ¤«Äð¸ÀĪÀ ¨sÀgÀªÀ¸É ¤ÃrzÁÝgÉ. DzÀgÉ ¨sÀªÀ£ÀPÉÌ 10 ®PÀë gÀÆ. AiÀiÁvÀPÀÆÌ ¸Á®zÀÄ. EzÀ£ÀÄß ±Á¸ÀPÀgÀÄ CjPÉ ªÀiÁrPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.

MnÖ£À°è ¤AUÀªÀÄä ºÀÄlÄÖºÁQzÀ ¥ÁjeÁvÀ PÀA¥À¤ PÀqÀÄPÀµÀÖzÀ°èzÉ. PÀA¥À¤AiÀÄ ¥ÉÆõÀuÉAiÀÄ vÀÄvÀÄð CUÀvÀå«zÉ. ªÀÄÄRåªÁV PÀªÀÄ®ªÀégÀ ¨ÁrUÉ ªÀÄ£ÉAiÀÄ ºÉÆgÀUÉ £ÉÃvÀÄ ºÁQgÀĪÀ `150 ªÀµÀðUÀ½AzÀ ¸ÉÃªÉ ¸À°è¸ÀÄwÛgÀĪÀ ¢.¤AUÀªÁé PËd®V EªÀgÀ ²æÃPÀȵÀÚ ¥ÁjeÁvÀ PÀA. ªÀĺÁ°AUÀ¥ÀÄgÀ' JA§ ªÀĸÀPÁVgÀĪÀ £ÁªÀÄ¥sÀ®PÀ ªÁ¸ÀÛªÁA±À ©aÑqÀÄwÛzÉ.

PËd®V ¤AUÀªÀé¼À PÀA¥À¤AiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄR ªÁzÀåªÁVzÀÝ ºÁªÉÆÃð¤AiÀÄA£ÀÄß PÉêÀ® MA§vÀÄÛ ¸Á«gÀ gÀÆ. ªÀiÁgÁl ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. `PÀ¯Á«zÀgÀ ¨Á¼ÀÄ UÉÆý¤AzÀ¯Éà vÀÄA©PÉÆArzÉ. vÀÄvÀÄÛ C£ÀßPÀÆÌ ¥ÀgÀzÁqÀĪÀAvÀºÀ ¹Üw¬ÄAzÀÄAmÁzÀgÀÆ ªÀA±Á£ÀÄUÀvÀªÁV §AzÀ PÀ¯ÉAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀ¨ÉÃPÉA§ bÀ®¢AzÀ vÀªÀÄä fêÀ£À ªÀÄÄqÀÄ¥ÁVnÖzÁÝgÉ. EªÀjUÉ d£ÀvÉ ¸ÀPÁðgÀ GzÁgÀªÁV £ÉgÀªÀÅ ¤ÃrzÀgÉ PÀ¯É PÀ¯ÁPÁgÀgÀÄ E§âgÀÆ §zÀÄQPÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ qÁ.C±ÉÆÃPÀ £ÀgÉÆÃqÉAiÀĪÀgÀÄ w½¸ÀÄvÁÛgÉ.

***

¸ÀĪÀiÁgÀÄ MAzÀƪÀgÉ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ PÁ®zÀ ²æÃPÀȵÀÚ ¥ÁjeÁvÀzÀ ªÀtðªÀÄAiÀÄ EwºÁ¸ÀzÀ°è C«¸ÀägÀtÂÃAiÀĪÁV G½zÀ ºÉ¸ÀgÀÄ PËd®V ¤AUÀªÀÄä£ÀzÀÄ. d£ÀªÀÄ£À ¸ÀÆgÉUÉÆAqÀ PÀ¯Á¸ÁªÀiÁæfÕ. CªÀ¼À ¸ÀAVÃvÀzÀ ªÀiÁzsÀÄAiÀÄðvÉ, vÀPÀð§zÀÞªÁzÀ ¸ÀA¨sÁµÀuÉ, ¨sÁªÀ¥ÀÆtð C©ü£ÀAiÀÄ ¥ÁjeÁvÀzÀ PÉëÃvÀæzÀ°è MAzÀÄ PÁæAwAiÀÄ£Éßà ªÀÄÆr¹vÀÄÛ. d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀAvÉAiÉÄà d¤¹ §AzÀ ¤AUÀªÀÄä vÀ£Àß C©ügÀÄa, ¤gÀAvÀgÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß, ¸ÀAWÀl£Á ZÁvÀÄAiÀÄð, zÀtªÀjAiÀÄzÀ zÀÄrªÉÄ, ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ ºÀA§®, UÀÄjªÀÄÄlÄÖªÀ bÀ®, ¸ÀªÀÄ¥ÀðuÁ ¨sÁªÀ, vÀ£Àß ±ÀQÛ ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ ªÉÄÃ¯É CZÀ®ªÁzÀ £ÀA©PÉ ªÀÄÄAvÁzÀ ±ÉæõÀ× UÀÄtUÀ½AzÀ DUÀ¸ÀzÉvÀÛgÀPÉÌ ¨É¼ÉzÀÄ ¤AvÀªÀ¼ÀÄ.

²æÃPÀȵÀÚ ¥ÁjeÁvÀzÀ°è ¸ÀvÉå¨sÁªÉÄAiÀÄ ¥ÁvÀæzÀ ªÀÄÆ®PÀ PÀ¯Á¸ÉêÉUÉ PÁ°lÖ PËd®V ¤AUÀªÀÄä PÀ£ÀßqÀ gÀAUÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zsÀȪÀvÁgÉAiÀiÁV «Ä£ÀÄVzÀ¼ÀÄ. PËd®V ¤AUÀªÀÄä£À PÁ®PÉÌ ²æà PÀȵÀÚ ¥ÁjeÁvÀ GvÀÛgÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è MAzÀÄ gÀAUÀ¥ÀæzÀ±Àð£À PÀ¯ÉAiÀiÁV d£ÀªÀÄ£À ¸ÀÆgÉUÉÆAqÀÄ, MAzÀÄ «²µÀÖªÁzÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀÄlÄÖ ºÁQgÀĪÀÅ¢ÃUÀ EwºÁ¸À. PËd®V, ªÀĺÁ°AUÀ¥ÀÄgÀ ºÁUÀÆ £ÁªÀ®VAiÀÄ°è gÁdåªÀÄlÖzÀ ²æÃPÀȵÀÚ ¥ÁjeÁvÀ ¸ÀªÉÄäüÀ£À £ÀqÉ¢ªÉ.

FUÁUÀ¯Éà PËd®V ¤AUÀªÀÄä PÀÄjvÀÄ PÀ¯ÁeÉÆåÃw PËd®V ¤AUÀªÀé(¨Á¼ÉñÀ ®PÀënÖ), PËd®V ¤AUÀªÀé(qÁ.²æÃgÁªÀÄ ElÖ£ÀߪÀgÀ), PÀ¯ÁvÀ¥À¹é PËd®V ¤AUÀªÀé(qÁ.C±ÉÆÃPÀ £ÀgÉÆÃqÉ) PËd®V ¤AUÀªÀé(qÁ.C±ÉÆÃPÀ £ÀgÉÆÃqÉ), PËd®V ¤AUÀªÀÄä:MAzÀÄ d£ÁAVÃAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À(r.«.eÉÆåÃw) PÀÈwUÀ¼ÀÄ gÀZÀ£ÉUÉÆArªÉ. ¥ÁjeÁvÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉ ªÀÄvÀÄÛ PËd®V ¤AUÀªÀÄä (qÁ.D±ÁgÁt a£ÀUÀÄAr) ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÀÈwAiÀÄÆ ¥ÀæPÀlUÉÆArzÉ.